Cyberaanval in het onderwijs: de 3 belangrijkste impactgebieden

Cyberaanvallen op scholen zijn een groeiende zorg, met verstrekkende gevolgen voor zowel studenten als onderwijsinstellingen. Een cyberaanval omvat het ongeoorloofd binnendringen in de computersystemen van een school met als doel schade aan te richten, gegevens te stelen of de normale werking te verstoren. De impact van dergelijke aanvallen is vaak aanzienlijk en kan variëren van financiële verliezen tot verstoring van het onderwijs en schending van de privacy. Cyberaanvallen komen steeds meer voor, ook in het onderwijs. Daarom is het belangrijk aandacht te besteden aan dit risico. 

Stel, je bent slachtoffer van een ransomware-aanval. De aanval begint met een schijnbaar onschuldige e-mailbijlage. Deze wordt door een medewerker geopend. Binnen enkele minuten worden belangrijke systemen gegijzeld en komen berichten binnen met losgeldeisen. Je staat voor een dilemma: betalen en hopen op de terugkeer van gegevens of de harde weg bewandelen en de gevolgen onder ogen zien.

Dit zijn de 3 belangrijkste impactgebieden: 

1. Verlies van Gegevens en Privacy: Een van de meest voor de hand liggende gevolgen van cyberaanvallen op scholen is het verlies van gevoelige informatie of gesjoemel met gegevens. Wat als studentgegevens in gevaar zijn, er mogelijk wordt geknoeid met cijfers of proefschriften, collega’s en studenten niet meer bij gegevens kunnen of gegevens op straat liggen. Dit alles heeft enorme consequenties, niet alleen voor studenten en medewerkers, maar ook juridisch en qua  vertrouwen in de school (reputatieschade). 
2. Verstoring van het onderwijs: Cyberaanvallen kunnen de normale werking van een school aanzienlijk verstoren. Als systemen worden gegijzeld of uitgeschakeld, kan het lesgeven en leren ernstig worden verstoord. Lessen kunnen niet doorgaan, toegang tot online leermiddelen wordt beperkt, en de algehele productiviteit van de school, oftewel je business continuity, wordt verstoord.
3. Financiële Kosten: Het herstellen van systemen na een cyberaanval brengt aanzienlijke financiële kosten met zich mee. Scholen moeten niet alleen investeren in cybersecuritymaatregelen, maar ook in het herstellen en beveiligen van getroffen systemen. Daarnaast kunnen boetes en schadevergoedingen volgen als gevolg van schending van privacywetten.

Hoe bereid je je goed voor op cyberaanvallen? 

1. Implementeer Cybersecuritymaatregelen.
   Investeer in geavanceerde cybersecuritymaatregelen, zoals het installeren van firewalls en antivirusprogramma's, het up-to-date houden van softwaren en het trainen van personeel en studenten over de gevaren van phishing-aanvallen. Dit helpt je als onderwijsinstelling om potentiële kwetsbaarheden te minimaliseren
2. Maak een cyber scenariokaart of respons-proces.
   Denk in de voorbereidingsfase na over welke kritieke besluiten je op je bord krijgt bij een cyberaanval en hoe je als school in verschillende scenario’s kunt reageren.  Maak zover je kunt een overzicht van systemen, risico’s en hoe te handelen bij uitval van een systeem. Een dergelijke scenariokaart of een responsproces kun je als bijlage toevoegen aan je crisisplan. 
3. Oefen met een cyber-scenario, zodat je met het crisisteam leert waar de impact zich bevindt, hoe de afstemmingslijnen lopen en hoe je met bepaalde dilemma’s om gaat. Door te oefen ben je per direct beter voorbereid op een echte aanval en verkort je de reactietijd. Oefenen met het crisisteam kan op twee manieren: 1. Een casus op papier (table top), of 2. Interactief (waarbij de buitenwereld live wordt gesimuleerd en deelnemers meer druk ervaren). Kijk welke vorm voor jouw instelling of locatie past en bespreek met jouw ontwikkelaar hoe de oefening het beste kan worden opgezet.    

Cyberaanvallen op scholen zijn een ernstige bedreiging die niet te negeren valt. De impact ervan kan verwoestend zijn, niet alleen op technologisch gebied, maar ook op het vertrouwen van de instelling. Door proactieve maatregelen te nemen, zoals het implementeren van sterke cybersecuritymaatregelen en te oefenen, bereid je je beter voor op de uitdagingen van de digitale wereld. Het is van cruciaal belang dat scholen niet alleen reageren op cyberdreigingen, maar ook actief werken aan het voorkomen ervan, waardoor een veilige en beschermde leeromgeving voor iedereen wordt gegarandeerd.