Complexe beslissingen bij protesten en demonstraties

De afgelopen jaren hebben universiteiten en onderwijsinstellingen wereldwijd een toename gezien in demonstraties en protesten. Deze gebeurtenissen kunnen een aanzienlijk risico vormen voor de veiligheid en reputatie van de instellingen. Het effectief omgaan met deze situaties vereist goed gecoördineerd crisismanagement en overwogen beslissingen.

Demonstraties kunnen variëren van studenten die protesteren tegen bezuinigingen tot activistische groeperingen die aandringen op veranderingen in beleid of verbreken van externe connecties, zoals we deze week zien. Ongeacht het karakter van het protest, het is belangrijk dat je je als onderwijsinstelling voorbereid op dergelijke scenario’s.

Recente gebeurtenissen zoals de Universiteit van Amsterdam (UVA) en de Universiteit Utrecht (UU) benadrukken de urgentie van dit onderwerp, maar laten ook zien hoe lastig besluitvorming kan zijn. Het lastige van beslissingen nemen ten tijde van een crisis is dat dat er geen 'goed' of 'fout' is en je de gevolgen van je besluit niet geheel kunt overzien.

Zo zien we deze week dat het besluit van de Burgemeester tot ingrijpen bij de gedeeltelijke bezetting van Roeterseiland weer leidt tot nieuwe protesten over de aard van dit optreden. Waar de Burgemeester in samenspraak met Politie en OM, op basis van de situatie, feiten en een risico-afweging, een besluit nam, zien we gisteren en vandaag koppen in de media als 'Politici schokt na Gazaprotesten, medewerkers UvA keren zich tegen bestuur'. Dit voorbeeld laat niet alleen zien hoe complex besluitvorming kan zijn, maar ook de dynamiek van een crisis.

Hoe bereid je je als onderwijsinstelling nou voor op een dergelijk scenario? En wat zijn de belangrijkste impactgebieden? Bij een protest of demonstratie zijn dit de meest voorkomende impactgebieden: 

• Veiligheidsrisico’s: Ongereguleerde protesten kunnen leiden tot veiligheidsproblemen voor zowel de demonstranten als personeel, studenten en omwonenden, met mogelijke schade aan eigendommen en persoonlijke verwondingen.
• Onderwijscontinuïteit: Protesten kunnen leiden tot verstoringen van reguliere onderwijsactiviteiten, wat de studenten, docenten en onderzoekers kan belemmeren. Simpelweg doordat een gebouw niet bereikbaar is, de veiligheid in de acute face in het geding is danwel in de nafase waarin studenten zich blijvend te onveilig voelen om naar een college te gaan.
• Reputatieschade: Publieke demonstraties die negatieve media-aandacht genereren, kunnen de reputatie van de instelling schaden en van invloed zijn op het vertrouwen en potentiële, nieuwe studenten.

Dit zijn 3 vragen die je je als onderwijsinstelling kunt stellen om je beter voor te bereiden op protesten of demonstraties:

1. Hebben wij dit scenario intern besproken met ons lokale danwel centrale crisismanagementteam? Zo niet, bespreek dan wat een realistisch scenario voor specifiek jouw onderwijsinstelling of locatie zou kunnen zijn en wat de impact zou zijn als dit daadwerkelijk gebeurt. 
2. Hoe zijn de connecties met politie en gemeente? Samenwerking met lokale wetshandhavingsinstanties is essentieel om de openbare orde te handhaven en de veiligheid van te waarborgen tijdens demonstraties. Hoe wil je, bij gemeentelijke opschaling, betrokken zijn? Zit je aan met Burgemeester, OM en Politie? Hoe zijn de contacten met hun nu?
3. Hoe gaan wij als school om met het dilemma van enerzijds de vrijheid van protest en meningsuiting, maar anderzijds met een grens qua veiligheidsrisico? Wat is voor ons een grens? Het hebben van een strategisch uitgangpunt helpen een moeilijk besluit te nemen (Bijv. Bij een eerste vorm van vernieling of geweld staan bij ingrijpen toe'). Sta je als school voor maximale vrijheid en dialoog met eventueel risico op escalatie in de tijd? Ga je uit principe niet in discussie over onderwerp X of Y? Welke vorm van protest is acceptabel en bij welke signalen wordt ingrijpen een optie? 
   
   

In welke vorm je als onderwijsinstelling ook met een demonstratie te maken krijgt, een sterke en opgeleide crisisorganisatie is essentieel alsmede nauwe samenwerking tussen interne en externe betrokkenen / stakeholders.

Heb je te maken gehad met dit type scenario en wil je jouw ervaring delen, zodat andere scholen kunnen leren van jouw ervaring? Deel jouw verhaal dan hier door simpelweg 6 vragen te beantwoorden. Ga voor meer informatie naar www.onderwijscrisismanagement.nl